Samenwerken is niet iets wat iedereen meteen goed kan. Het is een competentie die je kunt versterken door te leren en steeds te blijven oefenen. Volgens Francesca Gino, professor op de Harvard Business School, zijn er 6 belangrijke acties om de samenwerking te versterken.

Actie 1. Leer mensen om effectief te luisteren
Waarom praten mensen graag, maar luisteren ze niet altijd goed naar anderen? Soms komt dit door vooroordelen of concurrentiegevoelens: mijn aanpak of idee is toch veel beter. Onze ego’s en vooringenomenheid verdwijnen echter wanneer we écht luisteren. Hieronder vind je een aantal oefeningen die je helpen om actief te kunnen luisteren:

• Focus je op de spreker. Wanneer iemand iets deelt, maak dan oogcontact, onderbreek hem/haar niet, verander niet abrupt van onderwerp en toon interesse door vragen te stellen. Wees geduldig als je luistert en deel je reacties met de spreker.
• Stel gerichte vragen. Door gerichte vragen te stellen, help je de ander bij het oplossen van een probleem. Neem niet het gesprek over; wees niet te dominant. Luister goed naar wat iemand zegt en wat dit impliceert.
• Oordeel niet. Reageer niet afkeurend of agressief wanneer je je bedreigd voelt of het niet eens bent met de ander.
• Stil zijn (en zitten). Het is een teken van respect wanneer je écht aandacht geeft aan de ander, en dus stil bent om goed te kunnen luisteren. Een uitdaging voor mensen die graag praten en discussiëren. Let hierbij ook op je non-verbale gedrag. Vermijd negatief non-verbale reacties, zoals je hoofd schudden, fronsen, wegkijken of je lichaam wegdraaien van het gesprek.
• Meer dan alleen woorden. Hoor iemand niet alleen aan, maar let ook op iemands energie, perspectief en emotie in het gesprek.

Actie 2. Versterk het empathisch vermogen
Empatie is een van de belangrijkste voorwaarden voor mensen om in een groep te kunnen leven, werken én te kunnen groeien. In Denemarken, de nummer 2 van de meest gelukkige landen ter wereld, is empathie zelfs onderdeel van het lespakket voor studenten in de leeftijd van 6 tot 16 jaar.
Ongeacht hoe slim iemand is, wat zijn/haar titel of functie is of hoe gemakkelijk iemand is in de omgang met anderen, iedereen voelt zich weleens onzeker. Om beter met elkaar te kunnen samenwerken, is het daarom een goed idee om situaties te benaderen vanuit de gedachte om anderen te willen begrijpen. Wat is de gemoedstoestand van je collega? Net zoals je aandacht moet besteden aan wat mensen zeggen, moet je ook oefenen om op te merken wat zij niet zeggen. Praat iemand bijvoorbeeld met een zachte, hakkelende stem, dan zou het kunnen zijn dat diegene niet helemaal zeker is van zijn of haar idee of aanpak.
Actie 3. Stimuleer een feedbackcultuur
Bij LTP helpen we teams en organisaties bij het bouwen aan een open feedbackcultuur. Feedback is namelijk een van de pijlers van een goede samenwerking. Teamleiders en managers geven hierbij niet feedback op basis van autoriteit, maar zien het als een middel om invloed uit te oefenen op iemands functioneren en ontwikkeling.
Een cultuur van feedback VRAGEN
Zowel voor individuele medewerkers als voor teams en organisaties is feedback essentieel om goed te kunnen functioneren én om te groeien. Je kunt een cultuur van groei en vooruitgang stimuleren door de focus te leggen op feedback vrágen in plaats van (ongevraagd) feedback geven. Bij gevraagde feedback heeft de ontvanger zelf de controle; hij of zij kan feedback vragen op punten waar hij of zij het meeste aan heeft. En – heel belangrijk – hij of zij is voorbereid op wat er komen gaat en staat open voor ontwikkeling.
Spoor mensen aan om aan elkaar feedback te vragen en geef hierbij het goede voorbeeld. Als mensen steeds meer de positieve kanten van feedback gaan inzien, gaat het leven binnen een team. Mensen durven zich eerlijk uit te spreken, krijgen een realistisch zelfbeeld (hoe doe ik het nu echt op mijn werk) en gaan aan de slag met hun ontwikkeling met behulp van de tips en aanmoedingen van anderen.
Oefening. Vraag medewerkers zichzelf een score te geven op drie vlakken: (1) hun eerlijkheid, (2) hoe zij omgaan met anderen en (3) hun vermogen om goede beslissingen te nemen. De meeste mensen geven zichzelf een hogere score dan het gemiddelde: wij zien onszelf niet als gemiddeld. Maar dat kan helemaal niet: we zijn allemaal gemiddeld! Feedback zorgt voor een realistischer zelfbeeld, brengt mensen in beweging (door ontwikkeling) en zorgt voor een betere samenwerking.
Persona.fit is een aanpak die teams en organisaties helpt om een open feedbackcultuur te stimuleren. Inclusief een feedback app die het mogelijk maakt om gemakkelijk feedback te vragen.
Actie 4. Voorkom verwarring, zorg voor duidelijke actiepunten
Tijdens het brainstormen of bespreken van plannen en ideeën, kunnen zaken wat abstract blijven. Het is belangrijk om steeds goed te benoemen wat er gedaan moet worden, door wie en wat de planning is. Voor het team is het dan duidelijk wie waar mee bezig is en of iemand nog hulp kan gebruiken. En de doelen worden concreter en zijn ook beter te evalueren.
Actie 5. Goed leiden én volgen
Mensen die goed kunnen samenwerken, kunnen zowel leiden als volgen. Zij zijn flexibel; zij weten wanneer zij de leiding moeten pakken en wanneer zij anderen moeten volgen. Dit is een steeds belangrijker wordende eigenschap. Denk maar aan zelforganiserende teams. Bovendien wordt er in organisaties steeds vaker gewerkt in projectvorm, waarin mensen vaak verschillende rollen moet aannemen. In het ene projectteam ben je een expert, in het andere een aanpakker.
Actie 6. Meer win-win-interacties
Moedig mensen aan om meer win-win-interacties te hebben. Laat besprekingen niet verzanden in discussies wie er gelijk heeft. Of wie het beste idee heeft of de beste aanpak. Om dat voor elkaar te krijgen, zullen beide partijen hun belangen moeten delen met elkaar en bespreken wat de gewenste uitkomst is van de interactie.
De 6 actiepunten zijn onderling afhankelijk en ondersteunen elkaar. Je hoeft niet met punt 1 te beginnen. Bekijk waar het team nu het meeste aan heeft. Succes!